Fikirlerimiz Yoğun Bakımda

 

Hun imparatoru Mete Han ve Çin imparatoru Lui-pang/Gao-zu ile MÖ 200 yılında Asya kıtasının tek hâkimi olabilmek için Baideng Savaşı’nda karşılaşacaklardı.

MÖ 3. yüzyılda Teoman, Hun Devleti’ni kurdu. Kendisinden sonra o sert bozkırlarda bu devleti kimin ileriye taşıyacağını düşünmeye başladı. Aslında büyük oğlu Mete bu işe en yatkın kişiydi ve bu yüzden onu kendisinden sonra devletin başına geçirmeyi düşünüyordu.

Fakat Teoman’ın Çinli eşi kendi oğlunun başa geçmesini istiyordu. Bu yüzden Çinli eş, Mete’den kurtulmayı planladı ve Teoman’a vakti geldiğinde Mete’nin kendisini öldüreceğini söyledi.

Teoman bu sözleri ilk başta dikkate almadıysa da daha sonra Mete’nin büyüdüğünü fark etti ve onu komşu bir kavim olan Guaçilere esir olarak verdi. Teoman’ın planı bir gece oğlunu kaçırdıkları için Guaçilere saldırmak ve o kargaşada oğlunu öldürerek arkada iz bırakmamaktı.

Fakat Mete öyle basit bir esir değildi. Daha esir düştüğü ilk gecesinden bir at çalarak evine geri döndü. Teoman her ne kadar onu öldürmeyi istese de oğlunun bu başarısından dolayı sevindi ve ileri de devlete büyük katkısı olacağını düşünerek ona 10.000 kişilik bir ordu verdi.

Mete bu 10.000 kişilik ordusunu tarihe şu şekilde geçen bir olay ile eğitti: Bir gün Mete, okunu Hunların en çok değer verdiği atına doğru yöneltti. Askerlerine de oklarını ata doğru yöneltmelerini emretti. Fakat askerlerin bir kısmı atın kutsal olduğunu söyleyerek bunu yapmadılar.

Mete, bunun sonucunda onları idam etti. Başka bir gün Mete, okunu eşinin çadırına yöneltti, askerlerinden bir grup da tereddüt etmeksizin oklarını çadıra doğru yönelttiler. Mete, onları da idam ettirdi.

Başka bir gün Mete, kendisini Guaçilere esir olarak verenin babası olduğunu öğrendi. Avdayken okunu babasına doğru çevirdi ve askerleri de tereddüt etmeksizin oklarını Teoman’a doğru çevirdiler. Mete ve askerleri orada Teoman’ın işini bitirdiler.

Mete, Teoman’a sadık olan ne kadar kişi var ise hepsini ortadan kaldırdı hatta üvey annesi ve üvey kardeşini bile. Mete artık han olmuş ve Çin’i emri altına almaya karar vermişti.

Bu sırada Çin’de iç savaşı bitiren İmparator Lui-pang/Gao-zu daha önce General Meng-tien tarafından inşa edilen kuzey savunmasını tahkim etmeye kalkıştı. Bunun yanı sıra da Hunlar, Çin’deki iç savaştan faydalanarak aşılması zor görünen Gobi Çölü’nün güneyini aşarak burada askeri üsler ele geçirmişlerdi ve burayı kaybetmek istemiyorlardı.

9 sene içinde Mete Han hazırlıklarını tamamladı ve Çin’e sefere çıkmaya karar verdi. Çin İmparatoru Lui-pang/Gao-zu da ordusunu topladı ve kendisine sadık olan derebeylerini sınırdaki önemli kalelere gönderdi, en önemli kale olan Mai kalesini ise akrabası Han Hsin koruyordu. Mete Han daha önceden Han hsin ile görüşmüş ve kendi tarafına geçmesini teklif etmişti Han Hsin ise bu teklife ret cevabı ile karşılık vermişti.

Mete Han başkent Ötüken’den yola çıktı. İmparator Lui-pang/Gao-zu ise Mete’nin ne yapacağını bilmeden harekete geçmek istemiyordu.

Mete Han, Sarı Irmak kenarındaki birçok kaleyi alsa da bölgeye tam bir şekilde hâkim olabilmesi için Mai Kalesi’ni de alması gerekiyordu. Mai Kalesi’ni kuşatma altına alan Mete, kaledekilere büyük zorluklar yaşatıyordu.

Han Hsin, İmparatora 1 ay içinde takviye bir birlik göndermesi gerektiğini bildiren mektup gönderdi. Lui-pang/Gao-zu bu mektuba öfkelendi çünkü yardım gelmezse Han Hsin teslim olacağını bildirmişti ve Çin kültüründe teslim olmak affedilir bir şey değildi.

İmparator Lui-pang/Gao-zu yardım edeceğini bildirdi fakat savaşın sonucu her ne olursa olsun Han Hsin’i de idam edeceğini söyledi. Çoğunluğunu yaya okçuların ve piyadelerin oluşturduğu 320.000 kişilik ordusu ile Lui-pang/Gao-zu yola çıktı fakat Han Hsin’i idam edeceğini söylemekle büyük bir hata yapmıştı.

Han Hsin savaşın sonucunun ne olursa olsun öleceğini bildiği için Mete Han’a teslim oldu ve kaleyi ona verdi. Mete Han da böylece önemli bir müttefik edinmiş oldu.

Mete Han dıştan bakıldığında maceraperest gibi görünse de aslında savaş stratejileri konusunda çok mahir bir kimseydi.

Mete Han bir anda ordusunu geri çekmeye başladı. Lui-pang/Gao-zu da onu kuzeye doğru takip etti. Aslında Lui-pang/Gao-zu bu işten şüphe etmişti fakat Mete Han ile gönderdiği elçileri Mete’nin yanında cılız atlar ve yaşlı askerler görmüşlerdi.

Bu sebeple Lui-pang/Gao-zu bu orduyu yenebileceğini düşündü. Mete’yi takip eden Çin ordusu kuzeye gittikçe üşümeye başladı. Hunlar soğuğa alışkınlardı ve buna göre giyiniyorlardı. Çinliler ise Hunlara nispetle daha sıcak bir coğrafyada yaşadıkları için bu kadar soğuğa alışkın değillerdi.

Bundan sebeple Çinli askerler ellerini kullanamaz oldular ve bu durumdan ordunun çoğunluğunu oluşturan okçular çokça etkilendiler. Artık orduda tek menzilli silah kullanan sadece arbaletçiler idi. Arbalet, ok ve yaya göre kullanımı daha kolaydı. Çünkü Çinliler onu yarı otomatik olacak şekilde geliştirmişlerdi ve bu kullanım 20. yüzyıla kadar devam etti.

Lui-pang/Gao-zu soğuktan dolayı yavaşladığı için yanına sadece 25.000 atlısını alarak Mete’nin peşine düştü. Baideng Şehri yakınlarında iki ordu karşılaştı.

Mete’nin planı işe yaramıştı. Çünkü Mete Han sahte geri çekilme (kurt kapanı) olarak bilinen savaş taktiğinin ilk babasıydı ve Çin İmparatoru da tarihte bu tuzağa düşen ilk İmparator olmuştu.

Mete Han, başta da söylediğimiz üzere bir savaş dâhisi idi. MÖ 209 yılında Türkler onluk sistemle ilk orduyu Mete Han önderliğinde kurdular. Bu onluk düzende 10.000’lik askerler bölüğe ayrılır ve her bölüğe “Tümen” adı verilirdi. Her tümenden de bir onbaşı sorumlu olurdu.

Savaş hâlen devam ediyordu ve Çin İmparatoru Lui-pang/Gao-zu geride bıraktığı askerlerinin gelmesinden artık ümidini kesmişti. Mete Han, Lui-pang/Gao-zu’nun canlı olarak esir alınmasını emretti. Böylece Çinlilere politik açıdan bir üstünlük sağlayacaktı.

Lui-pang/Gao-zu ise Baideng Şehri’ne doğru geri çekilmeye başladı ve şehre sığındı. Mete Han ordusunu hemen oraya yönlendirdi ve şehri kuşatma altına aldı. Lui-pang/Gao-zu, şehirdeki erzağın uzun süre yetmeyeceğini biliyordu.

Çin ordusunun geri kalanı da şehre yaklaşmıştı fakat hesaplamadıkları bir şey vardı Mete Han’ın atlı ve okçu askerleri. Çin ordusunun geri kalanı bu askerleri geçemediler.

Mete Han sahte geri çekilme taktiğinin babası olarak bilinmekle birlikte ıslık okunun da mucididir. Bu ok sayesinde Hun ordusu hem düşmanı korkutuyordu hem de askerler arasında iletişimi sağlıyorlardı.

Lui-pang/Gao-zu artık yenildiğini ve elinden hiçbir şeyin gelemeyeceğini anladı ve Mete Han’a bir barış teklifi gönderdi. Mete Han ise bu teklife karşılık Çin’in kuzeyinin büyük bir bölümünü ve yıllık pirinç ile altın vergisi ödemelerini istedi.

Bu teklif Çin için çok büyük bir sorun oluşturuyordu bu yüzden Lui-pang/Gao-zu bu teklifi kabul etmedi. Mete Han ise kuşatmanın yedinci gününde kuşatmayı kaldırma kararı aldı. Çünkü ülkenin güneyinde kendilerine fayda sağlayacak yerler yoktu.

Mete Han bu sefer makul teklifler öne sürdü. Bu teklife göre şimdiye kadar aldıkları yerler kendilerinde kalacak, yıllık ipek ve pirinçle vergi verilecek ayrıca ipek ticaret yolu da dahil olmak üzere kuzeydeki ticaret yolları Hunlara ait olacak ve Çinli tüccarlar sadece bu yolları kullanabileceklerdi.

Lui-pang/Gao-zu, bu anlaşmayı kabul etti. Ayrıca Mete Han, müttefiki olan Han Hsin’in de öldürülmemesini teklif etti ve bu teklif de kabul edildi.

Fakat Mete Han’ın, Lui-pang/Gao-zu’ya son bir oyunu olacaktı. Mete, Lui-pang/Gao-zu ve askerleri Baideng şehrinden çıktıkları esnada askerlerine oklarını onlara doğru çevirmesini emretti. Bu utanç durumu içinde Lui-pang/Gao-zu ve askerleri hızlıca Baideng şehrini terk ettiler.

Haftaya pazar günü yeni bir Efsanevi Savaşta görüşmek üzere selametle; Emre Karakaya

Düzenli olarak ücretsiz bir şekilde her hafta bu köşemizden bildirim almak istiyorsanız lütfen -> Form <- u doldurunuz.